Geschiedenis
Het Mariakerkje is het oudste monument van Oirschot uit het begin van de 12e eeuw. Het was de kerk van het Kapittel en van de parochie. Toen de kerk te klein werd, werd op de Markt een nieuwe kerk gebouwd, de huidige Sint-Petrusbasiliek. Als in 1648 de protestanten voor het zeggen hebben, gaan alle katholieken naar een schuurkerk. Dit kerkje krijgt een vergunning als boterwaag: op marktdagen blijft de boter er lekker koel tussen de dikke muren. Vandaar de bijnaam Boterkerkje.
In 1800 nemen de protestanten het kerkje in gebruik en wordt het unieke pijporgel geplaatst. In 1880 wordt bouwvallig geworden gotische koor grotendeels afgebroken. De contouren van het romaanse en gotische koor zijn nog te zien in de beplanting achter het kerkje.

Het kerkgebouw
Het is een romaanse…

Geschiedenis
Het Mariakerkje is het oudste monument van Oirschot uit het begin van de 12e eeuw. Het was de kerk van het Kapittel en van de parochie. Toen de kerk te klein werd, werd op de Markt een nieuwe kerk gebouwd, de huidige Sint-Petrusbasiliek. Als in 1648 de protestanten voor het zeggen hebben, gaan alle katholieken naar een schuurkerk. Dit kerkje krijgt een vergunning als boterwaag: op marktdagen blijft de boter er lekker koel tussen de dikke muren. Vandaar de bijnaam Boterkerkje.
In 1800 nemen de protestanten het kerkje in gebruik en wordt het unieke pijporgel geplaatst. In 1880 wordt bouwvallig geworden gotische koor grotendeels afgebroken. De contouren van het romaanse en gotische koor zijn nog te zien in de beplanting achter het kerkje.

Het kerkgebouw
Het is een romaanse kerk uit de 12 eeuw. Dit is nog goed te zien aan spaarvelden met rondboogjes in de westgevel. De muren zijn van tufsteen uit de Eifel. Het romaanse koor werd in begin van de 13e eeuw vervangen door een gotisch koor dat later afgebroken is. Toen kwam er ook een houten kapconstructie, waarvan de oorspronkelijke balken nog te zien zijn. Rond 1960 vindt een grote restauratie plaats waarbij het oorspronkelijke romaanse karakter zoveel mogelijk is hersteld. 

Culturele evenementenlocatie
Vanaf 2020 is het kerkje niet langer een officieel protestants godshuis; er worden nog jaarlijks een paar diensten gehouden. Het kerkje wordt nu door de Stichting Het Boterkerkje voornamelijk gebruikt allerlei culturele evenementen.

Locatie