Natuurgebied De Mortelen

Wandelen door het Brabantse platteland, zoals het vroeger was; dat doe je in het schitterende natuurgebied De Mortelen. Startpunten voor je wandeling zijn de gezellige buitenlocaties Hoeve 1827 en De Vrolijke Jager, beide aan de Oude Grintweg.

Het gebied

In kleinschalig natuurgebied de Mortelen wandel je door bossen, bomenlanen, ruige weilanden en houtwallen. Maar ook loop je langs sloten en beekjes. Onderweg kom je het mooie witte kasteel Heerenbeek tegen en verschillende langgevelboerderijen. De naam 'Mortelen' betekent op weke, zachte grond. De Mortelen maakt deel uit van het Groene Woud: Bezoek het Groene Woud.

Een stukje geschiedenis

Het kleinschalige cultuurlandschap is van hoge waarde, aangezien dit in de rest van Noord-Brabant vaak door ruilverkaveling verloren is gegaan. Wegen en perceelgrenzen komen overeen met natuurlijke landschapselementen zoals kleine hoogteverschillen. Ontginningen geschiedden individueel in de vorm van kampjes: geïsoleerde akkers te midden van woeste grond, waarbij ook aan de aanwezige dekzandkopjes (donken) kan worden gedacht. De jongere heide-ontginningen in het noorden van het gebied zijn grootschaliger en kennen rechte percelen. Een dergelijk landschap komt in Noord-Brabant veel voor. Een voorbeeld is het Kinderbos dat zich in het noordwesten van het gebied bevindt. Dit soort heidebebossingen had bodemverbetering als doel, en veel werd in de 2e helft van de 19e eeuw weer gekapt om omgezet te worden in landbouwgrond.

Plantengroei
Je vindt er een tapijt van bosanemonen, typisch voor de Mortelen. De vele vochtige bosjes in het oude cultuurlandschap zijn al erg oud en dienden als hakhoutbosjes. In de ondergroei daarvan, in de bermen en langs waterlopen komen diverse plantensoorten voor die in het voorjaar uitbundig bloeien, zoals de, tot groot plezier van de toeristen-, op veel plaatsen massaal optredende Bosanemoon en Slanke sleutelbloem. Verder soorten als Welriekende agrimonie, Gele dovenetel, Gulden boterbloem, Grootbloemmuur, Dalkruid, Veelbloemige salomonszegel, Lelietje-van-dalen. Op beschaduwde, natte plekken groeien bijzondere varens zoals de Dubbelloof, langs paden de weinig opvallende Ruige veldbies en de halfparasiet Hengel. In het verborgene groeien bijzonderheden als de Eenbes en de Keverorchis. Sommige bosjes zijn op rabatten aangelegd. De voormalige beemden in het westen van het gebied zijn ooit zeer nat geweest, maar tegenwoordig zijn ze droger en voedselrijker.